Abstrakt
The aim of this paper is to present the situation of Jewish people living in ghettos in the Rzeszów poviat during the German occupation, highlighting the key issues. First, the paper focuses on living and sanitary conditions in the ghettos, which included poor conditions and no access to basic means of hygiene, creating a significant impact on the sanitary situation and negatively affecting the health of ghetto inhabitants. The flats were cramped, with sometimes over a dozen people living in one room. Second, the paper focuses on food, with short food supplies supplemented by aid organizations and illegal trade. It is argued that increasing poverty mainly affected those who were poor before the war with little financial resources. Third, the paper deals with diseases and the attempts to treat them. The fight against disease and epidemics was one of the greatest challenges faced in the ghettos. Treatment was difficult due to a lack of basic medications and medical resources with little professional help. This article is based on archival documents, other publications on this subject, and reports from Holocaust survivors.
Bibliografia
Armin Herzlog, H. (2005). And heaven shed no tears. Madison: University of Wisconsin Press.
Basta, J. (1994). Mniejszości narodowościowe na Rzeszowszczyźnie 1945–1946. „Prace Historyczno-Archiwalne”, t. 2.
Borkowski, R. (2016). Głogów Małopolski w okresie II wojny światowej, Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu.
Drugi powszechny spis ludność z dn. 9 XII 1931 r. Mieszkania Gospodarstwa domowe. Ludność. Stosunki zawodowe. Województwo lwowskie bez miasta Lwowa, ”Statystyka Polski”, Seria C, z. 68, GUS. Warszawa 1933.
Kotula, F. (2019). Losy Żydów rzeszowskich 1939–1944. Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego: Oficyna Wydawnicza Zimowit.
Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny (1979), red. Cz. Pilichowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Oster, M. (2013). Gehinom znaczy piekło: przeżyłem getto i dziewięć obozów, Kraków: Wydawnictwo UJ.
Poradowski, S. (1983). Zagłada Żydów rzeszowskich, cz. I, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, Warszawa: ŻIH – Inst. Nauk.-Badawczy.
Poradowski, S. (1997). Zagłada Żydów rzeszowskich, cz. II, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”. Warszawa: ŻIH – Inst. Nauk.-Badawczy.
Rączy, E. (2014). Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Rączy, E. (2016). Stosunki Polsko-żydowskie w latach II wojny światowej na Rzeszowszczyźnie [w:] Żbikowski A., Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Studia i Materiały. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Ringelblum, E. (1988). Kronika getta warszawskiego: wrzesień 1939 – styczeń 1943. Warszawa: Czytelnik.
Salsitz, N. (1971). Holokaust in Kolbuszowa, Yaari-Wald M., red., Kolbuszowa Memorial Book, New Yourk: Di fareyniḳṭe (yunayṭed) Ḳolbushoṿer.
Salton, G.L. (2014). The 23rd Psalm: A Holocaust Memoir, Madison: University of Wisconsin Press.
The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945. Vol. 2: Ghettos in German-Occupied Eastern Europe (2009), Megargee, G.P., Dean, M., Browning, Ch, red., Washington: Indiana University Press,
The Yad Vashem Encyclopedia of the Ghettos During the Holocaust. Vol. 1 (A–M): LXXVI. Abb.; Vol. 2 (N–Z), red. G. Miron. Jerusalem: Yad Vashem.
Wierzbieniec, W. (1995). Losy rzeszowskich Żydów podczas II wojny światowej w relacjach światków (z Archiwum Yad Vashem w Jerozolimie). „Studia Rzeszowskie”, t. 2.
Wierzbieniec, W. (2013). Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym, Rzeszów: Wydaw. Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Wnęk, S. (1995). Żydzi w Błażowej od XVII wieku. „Prace Historyczno-Archiwalne”, t. 3.
Wójcik, Z. (1998). Rzeszów w latach drugiej wojny światowej: 1939 – 1944 – 1945. Kraków; Rzeszów: Instytut Europejskich Studiów Społecznych: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego.
Zamoyski, G. (2004). Szpital żydowski [w:] Budzyński, Z., red., Encyklopedia Rzeszowa. Rzeszów: Mitel.